Мұхаммед с.ғ.у. кейінгі мұсылман жұртының билігін қолына алған төрт халифтің бірі Хәзірет Әлі заманында теңдесі жоқ тұлға болған. Ұлы пайғамбар «егер мен ғылымның төрі болсам, Хазірет Әлі оның екі босағасы» деп оған баға берген екен. Ұлы ғалым Ұлығбек Хәзірет Әлінің сан жұрттың тілін білген ғалым, ақын әрі батыр тұлға болғанын...
Абай – дананы мен әрбір мүшел жасым өткен сайын мүлдем жаңа қырынан танып отырыппын Автор І Бір мүшел жас… Шикіөкпе бала кезім. Өмір деген не өзі?! Шала сезіп, Ойын қуған ойсызда қайдан болсын Пайымдылық дейтұғын дара сезім?! Пайымдауға жетеміз жетпеді де, Бағаланбай Ұлылар өтпеді ме? Хакім Абай солардың бірі-тұғын Көктей...
Бір ғасырдан астам уақыт бойы ақын өмірі мен мұрасы талай-талай мүйізі қарағайдай ғалымдардың зерттеулеріне алтын арқау болса да абайтанудың соңғы нүктесі әлі қойылған жоқ. Бұл мақаламызда біз ұлы Абайдың сан қырлы шығармашылығының маңызды арнасы, жалпы адамзаттық және ұлт-тық құндылықтарды бойына сіңірген кемеңгер дүниетанымының қалыптасуына мұрындық болған алғашқы алтын бастауы –...
ЖИЫРМА БІРІНШІ СӨЗ Аз ба, көп пе, адам баласы бір түрлі мақтаннан аман болмағы – қиын іс. Сол мақтан деген нәрсенің мен екі түрлісін байқадым: біреуінің атын үлкендік деп атаймын, біреуін мақтаншақтық деймін. Үлкендік – адам ішінен өзін-өзі бағалы есеп қылмақ. Яғни, надан атанбастығын, жеңіл атанбастығын, мақтаншақ атанбастығын, әдепсіз, арсыз,...
Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа, Адам ойы түрленіп ауған шақта. Салған ән — көлеңкесі сол көңілдің, Тактысына[1] билесін ол құлаққа. Шырқап, қалқып, сорғалап, тамылжиды, Жүрек тербеп, оятар баста миды. Бұл дүниенің ләззәті бәрі сонда, Ойсыз құлақ ала алмас ондай сыйды. Ұйықтап жатқан жүректі ән оятар, Үннің тәтті оралған мәні оятар. Кейі...
ОН ТОҒЫЗЫНШЫ СӨЗ Адам ата-анадан туғанда есті болмайды: естіп, көріп, ұстап, татып ескерсе, дүниедегі жақсы, жаманды таниды дағы, сондайдан білгені, көргені көп болған адам білімді болады. Естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісі өзі де есті болады. Әрбір естілік жеке өзі іске жарамайды. Сол естілерден естіп, білген жақсы нәрселерді ескерсе, жаман дегеннен...
Көк тұман — алдыңдағы келер заман, Үмітті сәуле етіп көз көп қадалған. Көп жылдар көп күнді айдап келе жатыр, Сипат жоқ, сурет те жоқ, көзім талған. Ол күндер — өткен күнмен бәрі бір бәс, Келер, кетер, артына із қалдырмас. Соның бірі — арнаулы таусыншақ күн, Арғысын бір-ақ Алла біледі рас....
Өкінішті көп өмір кеткен өтіп, Өткіздік бір нәрсеге болмай жетік. Ойшылдың мен де санды бірімін деп, Талап, ойсыз, мақтанды қалдым күтіп. Үлгісіз жұртты үйретіп, қалдық кейін, Көп надандар өзіне тартар бейім. Арылмас әдет болды күлкішілдік, Ыржаң-қылжаң ит мінез дегендейін. Тура тілді кісіні дейміз орыс, Жиреніп, жылмаңдықты демес бұрыс. Жылпылдақтан айрылып,...
ОН ЖЕТІНШІ СӨЗ Қайрат, ақыл, жүрек үшеуі өнерлерін айтысып, таласып келіп, ғылымға жүгініпті. Қайрат айтыпты: «Ей, ғылым, өзің де білесің ғой, дүниеде ешнәрсе менсіз кәмелетке жетпейтұғынын; әуелі, өзіңді білуге ерінбей-жалықпай үйрену керек, ол – менің ісім. Құдайға лайықты ғибадат қылып, ерінбей-жалықпай орнына келтірмек те – менің ісім. Дүниеге лайықты өнер,...
(Соңы. Басы өткен сандарда) 9. ҚЫСАЛЫ ҚҰСАЛЫ КЕЗЕҢ Шығармаларындағы ұлы тоғыс пен толғаныстарды былай қойғанда, оның жеке өмірінің өзі ірі-ірі рухани және дүниеауи трагедияларға толы болды. Сондықтан да, ол қыстыға жүріп құсалы өмір сүрді. Бір қарағанда, осынау кең дүниені тарайтқан заманды да, қоршаған ортаны да, араласатын ағайынды да, алғайтын аға-бауырды...